بررسی تاثیر سن و جنسیت بر کاربرد مازندرانی در میان مهاجران مازندرانی دوزبانه ساکن تهران

چکیده مهاجرت ها از جمله تحولات اجتماعی هستند که می توانند منجر به دگرگونی هایی در زبان شوند. معمولاً مهاجران خود را با فرهنگ و زبان منطقه مورد مهاجرت تطبیق می دهند. فرایند مهاجرت در کشور ما نیز بسیار به چشم می خورد و زبان ها و گویش های محلی به ویژه پس از مهاجرت ساکنان مناطق مختلف کشور به تهران دستخوش تغییر می شوند و کاربرد آنها بر اثر غلبه فارسی، به تدریج محدودتر می گردد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر دو عامل سن و جنسیت در کاربرد مازندرانی در میان مهاجران مازندرانی دوزبانه ساکن تهران است. این بررسی در چارچوب نظریه« تحلیل حوزه ای» فیشمن و در دو حوزه خانواده و محیط اداری انجام شده و با استفاده از دو روش پیمایشی ( پرسشنامه ) و مشاهده مشارکتی صورت گرفته است. در مجموع حدود 120 پرسشنامه در میان پاسخگویان اعم از زن و مرد از سه گروه سنی زیر 25 سال، 35-26 سال و بالای 35 سال توزیع و در نهایت 111 پرسشنامه جمع آوری شد. داده های گردآوری شده به کمک نرم افزار spss در قالب جدول ها و نمودارها و آزمون های لازم تنظیم شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایجی که پس از انجام پژوهش به دست آمد بدین شرح است: • امروزه در دو حوزه خانواده و محیط اداری، فارسی، زبان غالب مهاجران دوزبانه مازندرانی ساکن تهران به شمار می رود. در میان این مهاجران، زنان بیشتر از مردان از زبان فارسی استفاده می کنند. • در گروه های سنی پایین تر میزان استفاده از زبان فارسی بیشتر از مازندرانی است. استفاده از زبان مازندرانی در میان نسل دوم مهاجران مازندرانی ساکن تهران، کاهش قابل توجهی پیدا کرده است. در میان این مهاجران، نمونه ای بارز از تغییر زبان از مازندرانی به فارسی به چشم می خورد. • یافته های پژوهش نشان دهنده جایگاه متزلزل زبان مازندرانی و روند تدریجی زوال این زبان در میان مهاجران مازندرانی ساکن تهران است.